Sokalszczyzna - gdzie to jest?
Sokal - miasto powiatowe w lwowskim województwie leżące na prawym brzegu Zachodniego Bugu, 83 km na płn od Lwowa.
Na płn. leżą Konotopy i Ilkowice, na wschód Świta-rzów i Horbków, na płd. Poturzyca i Zawisznia, na zach. Sawczyn i Opólsko.
Sokal leży nad Bugiem (dorzecze Wisły), który wchodzi tu od płd., płynie środkiem obszaru na płn., dzieląc się na ramiona.
Cały obszar przedstawia równinę, najwyżej na płd.-wschód (wzgórze Sokal, 258 mt.). Na wschód od Sokala wznosi się wzgórze Strochów do 237 mt.
- Pierwsze wzmianki o Sokalu pochodzą z XI w., jako o ważnym mieście.
- W 1366 r. dostało się pod panowanie Polski piastowskiej.
- W 1410 r. weszło w skład wojewÄ?łdztwa bełskiego.
- 1424 prawa miejskie. Od 1462 siedziba powiatu.
- 2 sierpnia 1519 klęska wojsk polsko-litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego w bitwie pod Sokalem z Tatarami.
Par. rz.-kat.istniała już w r. 1517; pierwotny akt erekcyjny zaginął. Odnowił fundacją Jan Kazimierz w r. 1662.
Kościół spłonął r. 1772. Wskutek tego kościół poklasztorny brygidek, w XVI w. wystawiony przez Krystynę z Lubomirza Potocką, woj. krakowską a starościnę sokalską, a w r. 1793 p. w. św. Michała Arch. konsekrowany, przeznaczono na parafialny.
- Po I rozbiorze Polski (1772) w zaborze austriackim, w prowincji Lodomeria.
W r. 1880 było 1045 domostw., 6725 mieszk. (2035 obrz. rz.-kat., 2142 gr.-kat., 2408 wyzn. izr., 140 innych wyznań; 4797 Polaków, 1773 Rusinów, 72 Niemców.).
W miejscu pierwotnego kościoła postawiono w 1879 r. murowaną kaplicę. Na cmentarzu jest także kaplica.
Do par. rz.-kat. należały, prócz Sokala: Baranie Peretoki, Beńducha, Bojanice, Chorobrów, Cielęż, Czortowiec, Horodłowice, Jastrzębice, Ilkowice, Józefówka, Konotopy, Łoszyniec, Manastyrek, Opólsko, Poturzyca, Podzimierz, Radwańce, Sawczyn, Skomorochy, Steniatyn z Rojatynem, Szmitków, Tyrzyce, Ulwówek, Walawka, Wolica Radwaniecka, Wołowin, Wólka Poturzycka i Zbysze.
Par. gr.-kat. w miejscu, dek. sokalski. Do par. należała Poturzyca. Cerkwie dwie: parafialna p w. św. Mikołaja, druga p.w. św. Piotra i Pawła
- 19 października 1918 Sokal znalazł się w Zachodnioukraińskiej Republice Ludowej.
- 1919 powrócił do Polski.
- W okresie międzywojennym znajdował się w województwie lwowskim, w powiecie sokalskim.
- We wrześniu 1939 zajęty przez wojska radzieckie.
- Od 1941 pod okupacją niemiecką,
- Od 1944 część Sokala należała do Polski, po czym od 15 lutego 1951, do ZSRR.
- 1945-1991 w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej.
- Od 1991 w niepodległej Ukrainie. 24 tys. mieszkańców (1993).
Przemysł materiałów budowlanych, chemiczny, włókienniczy, spożywczy.
Zabytki: zespół klasztoru Bernardynów z kościołem (XVI w.)- aktualnie jedno z najcięższych więzień na Ukrainie, klasztor Brygidek (XVII w.), cerkwie: Nikołajewska (XVI w.), Michajłowska (1778-1835).
Na płn. leżą Konotopy i Ilkowice, na wschód Świta-rzów i Horbków, na płd. Poturzyca i Zawisznia, na zach. Sawczyn i Opólsko.
Sokal leży nad Bugiem (dorzecze Wisły), który wchodzi tu od płd., płynie środkiem obszaru na płn., dzieląc się na ramiona.
Cały obszar przedstawia równinę, najwyżej na płd.-wschód (wzgórze Sokal, 258 mt.). Na wschód od Sokala wznosi się wzgórze Strochów do 237 mt.
- Pierwsze wzmianki o Sokalu pochodzą z XI w., jako o ważnym mieście.
- W 1366 r. dostało się pod panowanie Polski piastowskiej.
- W 1410 r. weszło w skład wojewÄ?łdztwa bełskiego.
- 1424 prawa miejskie. Od 1462 siedziba powiatu.
- 2 sierpnia 1519 klęska wojsk polsko-litewskich pod wodzą hetmana wielkiego litewskiego Konstantego Ostrogskiego w bitwie pod Sokalem z Tatarami.
Par. rz.-kat.istniała już w r. 1517; pierwotny akt erekcyjny zaginął. Odnowił fundacją Jan Kazimierz w r. 1662.
Kościół spłonął r. 1772. Wskutek tego kościół poklasztorny brygidek, w XVI w. wystawiony przez Krystynę z Lubomirza Potocką, woj. krakowską a starościnę sokalską, a w r. 1793 p. w. św. Michała Arch. konsekrowany, przeznaczono na parafialny.
- Po I rozbiorze Polski (1772) w zaborze austriackim, w prowincji Lodomeria.
W r. 1880 było 1045 domostw., 6725 mieszk. (2035 obrz. rz.-kat., 2142 gr.-kat., 2408 wyzn. izr., 140 innych wyznań; 4797 Polaków, 1773 Rusinów, 72 Niemców.).
W miejscu pierwotnego kościoła postawiono w 1879 r. murowaną kaplicę. Na cmentarzu jest także kaplica.
Do par. rz.-kat. należały, prócz Sokala: Baranie Peretoki, Beńducha, Bojanice, Chorobrów, Cielęż, Czortowiec, Horodłowice, Jastrzębice, Ilkowice, Józefówka, Konotopy, Łoszyniec, Manastyrek, Opólsko, Poturzyca, Podzimierz, Radwańce, Sawczyn, Skomorochy, Steniatyn z Rojatynem, Szmitków, Tyrzyce, Ulwówek, Walawka, Wolica Radwaniecka, Wołowin, Wólka Poturzycka i Zbysze.
Par. gr.-kat. w miejscu, dek. sokalski. Do par. należała Poturzyca. Cerkwie dwie: parafialna p w. św. Mikołaja, druga p.w. św. Piotra i Pawła
- 19 października 1918 Sokal znalazł się w Zachodnioukraińskiej Republice Ludowej.
- 1919 powrócił do Polski.
- W okresie międzywojennym znajdował się w województwie lwowskim, w powiecie sokalskim.
- We wrześniu 1939 zajęty przez wojska radzieckie.
- Od 1941 pod okupacją niemiecką,
- Od 1944 część Sokala należała do Polski, po czym od 15 lutego 1951, do ZSRR.
- 1945-1991 w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej.
- Od 1991 w niepodległej Ukrainie. 24 tys. mieszkańców (1993).
Przemysł materiałów budowlanych, chemiczny, włókienniczy, spożywczy.
Zabytki: zespół klasztoru Bernardynów z kościołem (XVI w.)- aktualnie jedno z najcięższych więzień na Ukrainie, klasztor Brygidek (XVII w.), cerkwie: Nikołajewska (XVI w.), Michajłowska (1778-1835).